Links: Ferdinand Bol, “Portrait of Frederick Sluysken” (1652), National Gallery London; rechts: close-up van de schoen (image via Wikimedia)
Draagt deze jongen de eerste Nike schoen ooit in dit 17e eeuws schilderij? Nadat The National Gallery in Londen deze content plaatste op Instagram, ging het kunstwerk viral. Dagelijkse komen bezoekers van over de hele wereld naar dit museum in Londen, om dit kunstwerk van Ferdinand Bol te bekijken en deze vraag te beantwoorden. Een mooi voorbeeld van hoe moderne cultuur en historische kunst samenkomen met een marketingstunt.
Kunst en marketing. Tegenovergestelde stijlfiguren? Of een geniale combinatie? Sommigen beweren dat je niet voor kunstenaarschap én voor commercie kunt kiezen. Het een zal het ander opheffen en bovendien, succesvol kunstenaarschap kan je niet leren, je bent een geboren artiest of niet. Dat is natuurlijk niet waar. Artisticiteit en creativiteit zijn vaardigheden als elke andere. Er is geen enkele reden waarom je niet kan leren hoe je én creatief én commercieel kan zijn.
Creativiteit is simpelweg het vermogen om toepasbare oplossingen voor bestaande problemen te vinden.
Alle mensen zijn van nature creatief. Wat gevestigde kunstenaars onderscheidt, is niet alleen talent, maar vooral toewijding en consistentie. Om iets goed te doen, moet je het vele malen opnieuw doen. Het lijkt erop dat we dit concept voor alles behalve de kunst begrijpen. Om fit te worden, kun je niet één keer hardlopen; je moet consequent blijven trainen. Om een nieuwe taal te leren, moet je blijven oefenen. Kunst is daarop geen uitzondering.
Sterker nog, de grootste marketingsuccessen zijn te vinden in de strategieën die door de kunstwereld zijn ontwikkeld.
De beste manier om interesse te wekken voor wat je ook op de markt brengt (je merk, je product of je kunst) is door relevante en hoogwaardige concepten te creëren en dat consequent te doen. En om op concepten te komen die anderen boeit, moet je aandachtig zijn, creatief kunnen denken en autonoom durven zijn. Of dit aan een vrije denker uit handen kunnen geven.
Links: Pikachu geïnspireerd op ‘Zelfportret met grijze vilthoed’, 2022, Naoyo Kimura (1960), The Pokémon Company International, ©2023 Pokémon / Nintendo / Creatures / GAME FREAK. Rechts: Vincent van Gogh, ‘Zelfportret met grijze vilthoed’, 1887, Van Gogh Museum (Vincent van Gogh Stichting)
In het Van Gogh Museum hangen sinds donderdag zes schilderijen die kunstenaars van Pokémon, geïnspireerd door Vincent van Gogh, hebben gemaakt. De opening creëerde totale chaos in de museumwinkel, waar fans exclusieve Pokemon merchandise kunnen bemachtigen. Op Snapchat, TikTok en Instagram ging het plaatje hierboven viral, van een exclusieve Pokemon kaart die te koop is in de museumshop en binnen 24 uur al voor duizenden euro’s online werd verhandeld. Een briljante én integere samenwerking tussen kunst en business: wat velen niet weten is dat van Gogh zich in de laatste jaren van zijn leven liet inspireren door Japanse kunst, het is dus niet zomaar een branding deal. Bovendien komen jongeren die anders nooit in het museum komen in aanraking met de kunst van Vincent van Gogh.
Michelangelo is het oudste voorbeeld van een kunstenaar die er in slaagde zijn werk te vermarkten. Beschouwd als een van de invloedrijkste kunstenaars van de Renaissance, is het gemakkelijk om Michelangelo voor te stellen als een artistiek genie. Hoewel hij ongetwijfeld over artistiek talent beschikte, bouwde hij zijn succes vooral op dankzij de drie belangrijkste pijlers voor (kunst)marketing: consistentie, creativiteit en bereik.
Als onbekende kunstenaar maakt Michelangelo naam op zijn 21e door een opvallende stunt uit te voeren. Het is 1495 en zijn werken verkopen niet. De markt is wild van oude Griekse en Romeinse beelden. Daar wordt veel geld voor geboden in tegenstelling tot de werken van de hedendaagse kunstenaars. Michelangelo bedenkt een plan; als hij een beeld kunstmatig verouderd, dan kan hij het misschien verkopen als een oude klassieker en er een hoge prijs voor krijgen. Hij maakt een cupido beeld in wit marmer en besmeert het met mest en yoghurt. Vervolgens begraaft het voor beeld 6 weken onder de grond. De uitwerking is fantastisch. Hij verkoopt het werk aan een Italiaanse kardinaal, Riario. Riario merkt al snel de fraude op door de te moderne houding die Cupido aanneemt. Hij vraagt zijn geld terug, maar is wel onder de indruk van het handwerk van Michelangelo. Hij nodigt hem uit in Rome, waar hij de opdracht krijgt om de Pietà te creëren – zijn eerste legitieme werk als kunstenaar.
Michelangelo gebruikte deze stunt om aandacht te trekken en daardoor creëerde hij een enorm bereik. Iets wat ze nu een guerrillastunt noemen. Hij bouwde voort op dit bereik, pitchte ideeën aan zijn publiek en werkte vervolgens veel in opdracht. Misschien niet het romantische beeld wat je in gedachte hebt van een succesvol kunstenaar, maar Michelangelo deed waar hij van hield en verdiende er veel geld mee.
Hoe pas jij kunst toe binnen jouw bedrijfsstrategie?
Kunst en business kunnen elkaar aanvullen, mits aandachtig en integer uitgevoerd. Als je een bedrijf hebt of marketeer bent, helpt kunst je bij het maken van maatschappelijke impact en verbinding met jouw werknemers en klanten. En als je een kunstenaar of kunstorganisatie bent, zal een slimme marketingstrategie je helpen zichtbaar te zijn en zo jouw werk met een breder publiek te delen. Met culturele storytelling zorg je bovendien dat je opvalt voor jouw fans. Er zijn duizenden verhalen die allemaal hetzelfde klinken. De verbinding tussen kunst en marketing kan de aanpassing zijn die je nodig hebt om jouw merk of organisatie van maatschappelijk belang te maken.
Wil je weten hoe ik jou hierbij kan helpen?
Misschien wil jij ook meer cultuur in jouw bedrijf of juist meer zakelijkheid in jouw kunst? Waar loop jij tegenaan en hoe zorg jij voor meer bereik?
Dat is waar ik je graag bij help. Met persoonlijke consults. Je krijgt één-op-één hulp, in een traject dat precies past bij jou.
Vul mijn gratis MERKSCAN in zodat ik jou en jouw werk beter leer kennen. Ik mail je dan voor een gratis eerste consult waarin we samen bespreken welke stappen jij wilt zetten en hoe ik je daarbij kan helpen. Of stuur mij een mail en we plannen samen een bel- of koffieafspraak in.
Sophie Bargmann
SOBA STUDIO